Samos Adası'nın Tarihi
Samos Adası tarihi renkli olduğu kadar uzun olduğundan tüm detayları ile anlatmak sayfalar alır. Bu nedenle burada size adanın tarihi ve eski insanları hakkında kısa bir bilgi vereceğiz.
Mitoloji
Mitolojiye göre Samos Adası, yüksek sesli çığlıklar atan Naiades ve Neiades isimli korkunç yaratıkların yaşadığı yerdir. Çığlıkları o kadar güçlüydü ki toprağı resmen parçalayabiliyordu ve bu şekilde Samos, Asya kıtasından ayrılmış ve bugünkü şeklini almıştır. İlginçtir ki, tarih öncesi yaratıkların Samos’ta bulunduklarını gösteren milyonlarca yıl öncesinden kalma hayvan kemikleri Mitilini Köyü yakınlarında bulunmuştur.
Samos İsmi
Samos isminin kaynağı hakkında bir çok hikaye vardır ama Fenikeli denizcilerin adanın yüksek dağları ve inanılmaz güzelliği yüzünden “Sama”, yani “yüksek yer” ismini verdiklerinin doğru olduğu muhtemeldir.
Hera
Bereket tanrıçası Hera, Samos’un güney kesiminde doğup daha sonra aynı yerde Zeus’la evlendi. Hera bu vakitten sonra Samos Adası’nın koruyucusu oldu. Bereket tanrıçasına tapmak amacıyla birçok tapınak yapıldı. En eskileri tahtadan, daha sonrakiler taştan yapılmıştır. Yapılan en son tapınak ise Polycrates zamanında yapılmıştır. 52.5 metre genişlikte ve 105 metre uzunlukta idi ve Dünya’nın eski harikalarından biriydi. Bu eşsiz eski kült merkezinden günümüze kalan sadece bir tek sütun ve birkaç kaide bulunmaktadır.
Pythagoras
M.Ö. 310’da doğan Pythagoras evrenin birliği ve uyumunun matematiksel oranlarla ifade edilen kanunlar sayesinde olduğunu keşfetti. “Dik açılı üçgende hipotenüsün karesi diğer iki kenarın karesinin toplamına eşittir” teorisi ile trigonometrinin temelini attı.
Aristarchus
M.Ö. 310’da doğan Aristarchus en ünlü uzay bilimcilerindendi ve Dünya’nın Güneşin etrafında bir yörüngede döndüğünü anlayan ilk insandı. Ayrıca, Ayın hacminin Dünya’nınkinin üçte biri olduğunu hesaplamış ve Ay’ın ve Güneş’in Dünya’dan uzaklığı hakkındaki hesaplamaları 18 asır boyunca daha bilimsel bir yöntem bulunana kadar ve hesaplamalarının doğruluğu kanıtlanana kadar kabul edildi. Yazılarından “Ay ve Güneş’in uzaklığı ve boyutu üzerine” isimli bir yazı günümüze kadar gelmiştir.
Polycrates
M.Ö. 6. ve 7. yüzyıllarda Samos, tarihçi Herodotus’un sözleriyle Samos’u “zamanının en ünlü şehri” yapan Polycrates’in yönetimi altında gelişmeye başladı.
Samos Adası’nın gücü ve etkisi Polycrates’in yönetiminden sonra da uzun zaman sürüp İyon ve Yunan topraklarının tarihinde uzun yıllar boyunca önemli rol oynamaya devam etmiştir.
Samos’un yönetimi Büyük İskender ve varislerine verildi ve daha sonra da Romalılar tarafından fethedilmiştir. Romalı döneminde İmparatorların yazlık konaklama yeri haline gelmiş ve Anthony ve Cleopatra balaylarını burada geçirmişlerdir.
16. yüzyılın ortasında Samos bir il yönetim merkezi durumuna geldi. Yunan Bağımsızlık Savaş’ında önemli rol oynayan ilk Yunan siyasi partiler Samos’ta oluşturuldu. Bütün Ege Adaları arasında bir tek Samos Adası, yeniden kurulan devlete dahil edilemediği halde, savaşın sonuna kadar bağımsızlık ilkelerine sadık kaldı. Kendi yasama kurulu ve yönetimi, ve kendi eğitim sistemi ve polis teşkilatını sağlayan yarı özerk bir hakimiyet ilan edilinceye kadar bağımsızlık çabalarını sürdürdüler. Bu dönem esnasında İdare Başkanı Constantinople’dan tayin edildi. Sonunda 1912 yılında Themistocles Sophoulis’in mükemmel liderliği altında, Samos, Türk işgaline karşı ayaklandı ve nihayet Yunanistan ile yeniden birleşti.